سومین دلیل مرگ جوانان اعلام شد - سلامت و زیبایی

به گزارش سلامت و زیبایی، تهران (پانا) - عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان با بیان اینکه بر اساس آمار جهانی در سال 2019 اندازه خودکشی مردان 2.3 برابر بیشتر از زنان بوده است، گفت: طبق خلاصه سالنامه پزشکی قانونی، در سال 98، 5143 نفر خودکشی کامل داشته اند که از این تعداد 3626 نفر از آنها مرد و 1517 نفر از آنها زن بوده اند، بنابراین خودکشی منجر به فوت در مردان بیشتر از زنان است اما اقدام به خودکشی در جمعیت زنان بالاتر است.

به گزارش ایسنا، تهمینه شاوردی با بیان اینکه در ایران اقدام به خودکشی در زنان بین دو تا سه برابر مردان اما فوت در مردان بین 3 تا 4 برابر زنان است، اظهار کرد: البته باید در نظر داشت که خانم ها گرچه بیش از آقایان اقدام به خودکشی می نمایند اما از وسایلی استفاده می نمایند که امکان یاری اطرافیان به آنها وجود داشته باشد. به همین خاطر احساس می گردد که خانم ها از صمیم قلب تمایلی به خودکشی ندارند و از این اقدام برای دستیابی به هدف دیگری استفاده می نمایند.

خودکشی در بین زنان بیوه، مطلقه و دارای شرایط مالی نامناسب بیشتر است

این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه خودکشی در زنان بیوه، مطلقه و دارای شرایط مالی نامناسب، بیشتر از سایر زنان است، ادامه داد: بر اساس آخرین برآوردهای WHO که تحت اسم خودکشی در سراسر جهان در سال 2019 منتشر شده است، خودکشی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. هر ساله تعداد بیشتری از افراد بر اثر خودکشی جان خود را از دست می دهند تا اینکه بر اثر بیماریهای HIV ، مالاریا، سرطان سینه یا جنگ و قتل از جهان بفرایند. بعلاوه در سال 2019 ، 703 هزار نفر در جهان در اثر خودکشی جان خود را از دست داده اند.

به گفته این جامعه شناس، آخرین آمار منتشر شده رسمی به وسیله سازمان جهانی بهداشت بیانگر اندازه خودکشی جهانی استاندارد شده در میان مردان (12.6 در 100 هزار) بیشتر از زنان (5.4 در 100 هزار) بود. در حالی که برای زنان ، بالاترین نرخ در بعضی کشورها بالای 10 در 100 هزار و برای مردان بیشتر از 45 در 100 هزار است.

خودکشی؛ سومین دلیل مرگ و میر جوانان 15 تا 29 سال

وی با بیان اینکه خودکشی همیشه سومین یا چهارمین دلیل اصلی مرگ و میر در جوانان 15 تا 29 ساله برای هر دو جنس پس از آسیب جاده ای و خشونت بین فردی محسوب می شده است، ادامه داد: به همین خاطر کاهش اندازه خودکشی در کشورها یک شاخص در برنامه های توسعه سازمان ملل متحد و یک برنامه اقدام برای سلامت روان است. با توجه به اهداف و برنامه های توسعه پایدار ، کوشش برنامه ریزان در سطح جهان در راستا کاهش اندازه خودکشی است و کشورها متعهد شده اند تا سال 2030 اندازه خودکشی را تا یک سوم کاهش دهند. متاسفانه آمارهای مختلف در این خصوص اعلام شده است. با این وجود بنا به گزارش who در ایران (سال 2019) نرخ خودکشی در هر دو جنس 5.2 بوده است. بعلاوه مقایسه نرخ خودکشی میان دو جنس 2.7 در میان زنان و 7.7 در میان مردان بوده است. آمار خودکشی به وسیله رسانه ها در سال 98، 5143 نفر اعلام شده است که این رقم در مقایسه با سال 97، 0.8 درصد رشد داشته است. از این تعداد 1517 مورد خودکشی مربوط به زنان و مابقی (3626) مورد مربوط به مردان است.

شاوردی خودکشی را یکی از علل اصلی مرگ در میان جوانان و دلیل اصلی مرگ در بسیاری از کشورهای آسیایی دانست و این را هم گفت که بیش از نیمی از خودکشی هایی که سالانه در سطح جهان رخ می دهد از منطقه ها جنوب شرقی آسیا و منطقه ها غربی اقیانوس آرام است.

خودکشی در کشورهای کم عایدی 1.5 برابر بیشتر از سایر کشورهاست

به گفته عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان، در سطح جهانی بیشتر مرگ و میرهای ناشی از خودکشی در کشورهای با عایدی کم و میانه (77 درصد) اتفاق افتاده است و این همان جایی است که بیشتر جمعیت جهان در آن زندگی می نمایند . بیش از نیمی از خودکشی های جهانی (58 درصد) قبل از 50 سالگی اتفاق افتاده است. بیشتر نوجوانانی که بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادند (88 درصد) از کشورهایی با عایدی کم و میانه می باشند. به عبارتی در کـشـورهـای کـم درآمـد یـا با عایدی میانه و خودکشی در کشورهای کم عایدی یک و نیم برابر سایر کشورهاست.

این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی معتقد است که در کنار شرایط مالی در جوامع دچار بی ثباتی مالی و اجتماعی، می توان طیف وسیعی از سایر عوامل نظیر مسائل روانی اعم از افسردگی، دو قطبی بودن، اعتیاد به الکل، یا اختلال مصرف مواد و مسائل فیزیکی اعم از ابتلا به بیماری های صعب العلاج و مسائل اجتماعی اعم از کاهش تعاملات اجتماعی، مسائل خانوادگی و عدم مهارت در کاهش و کنترل آنها را از جمله دلایل اغلب خودکشی ها دانست.

دسترسی سخت به وسایل خودکشی، راهکاری برای کاهش این امر

شاوردی نوع خودکشی افراد را به وسایل خودکشی در دسترس آنها معطوف دانست و اضافه کرد: به همین خاطر است که سازمان بهداشت جهانی در راهکارهای پیشنهادی برای کاهش اندازه خودکشی محدود کردن دسترسی افراد به سلاح های سرد یا مواد خطرناک را موثر دانسته است. در ایران متاسفانه دسترسی به مواد سمی از جمله قرص های برنج به راحتی امکان پذیر است. به همین خاطر است که طی سالهای اخیر از این وسیله برای خودکشی بیشتر استفاده می گردد. بعلاوه در منطقه ها روستایی به دلیل دسترسی به سموم شیمیایی این مواد بیشتر برای خودکشی مورد استفاده قرار می گیرند.

به گفته وی از آنجایی که با شیوع پاندومی کووید 19 افراد ناگزیر بودند ارتباطات و تعاملات اجتماعی خود را کاهش دهند و مدت زمانی بیشتری را در خانه بمانند طبیعتا با مسائلی روبرو می شدند که خاص همه جوامع است چراکه با کاهش اندازه تعاملات اجتماعی، افراد دچار انزوا و افسردگی می شوند. بعلاوه از سوی دیگر زیان های مالی ناشی از کووید 19 این شرایط را تشدید کرد و در مجموع در سطح جهان شاهد افزایش مسائل و پیامدهای روانی - اجتماعی و مالی ناشی از این اپیدمی بودیم و طبیعی است افرادی که از آستانه تحمل پایینی برخوردار بودند گرایش به خودکشی پیدا کردند.

ندامت و پشیمانی در لحظات آخر خودکشی

این جامعه شناس درباره پشیمانی افرادی که اقدام به خودکشی می نمایند هم یادآور شد: مطالعات نشان داده است که بعضی از کسانی که اقدام به خودکشی می نمایند در آخرین لحظات پشیمان شده اند و کوشش هایی برای رهایی خود از مرگ انجام داده اند. حتی بعضی از کسانی که به دلایلی پیروز به خودکشی نشده اند و شانس بازگشت به زندگی را داشته اند ابراز ندامت نموده اند. همین امر نشان می دهند که افراد تحت فشار و شرایط روحی نامناسبی تصمیم به سرانجام دادن به زندگی خود می نمایند. لذا لازم است که شرایطی فراهم گردد تا افرادی که به دلیل شرایط نامساعد زندگی آسیب پذیر هستند یا اینکه خودکشی ناپیروز داشته اند حتما تحت درمان و مشاوره قرار گیرند. ضمن اینکه افزایش مهارت های فردی در روبروه با بحران ها و مسائل اجتماعی و مالی به خصوص در شرایط کنونی پاندمی کووید 19بسیاری لازم است و می تواند تاحدی از تصمیمات نامناسب پیشگیری کند.

چرایی خودکشی در میان قشر تحصیل نموده

عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان با بیان اینکه افراد تحصیلنموده با مسائل عدیده ای رو به رو هستند، درباره رابطه بین سطح تحصیلات و اقدام به خودکشی ادامه داد: افراد تحصیل نموده با کسب مدرک دانشگاهی به نوعی از سایر افراد متمایز می شوند. انتظار دارند که موقعیت بهتری از نظر اجتماعی و مالی نسبت به کسانی که در مقاطع پایین تر هستند داشته باشند. اطرافیان هم همین انتظار را از آنها دارند. بنابراین آنها به راحتی هر شغلی را نمی پذیرند و به عایدیهای پایین هم راضی نمی شوند. همین سطح انتظارات بالا و عدم دستیابی به شان و صندلی اجتماعی و مالی مورد انتظار در مقطع کنونی که جامعه با مسائل مالی رو به رو است و شانس دستیابی به شغل مناسب فراهم نیست؛ قشر جوان و تحصیلنموده ما را دچار آسیب های روانی همانند افسردگی و انزواطلبی و ناامیدی می نماید. راستای که ممکن است آنها به سمت خودکشی سوق دهد. در حالیکه جوانانی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار نیستند انتظارات کمتری دارند و بعضا کوشش می نمایند با آموزش مهارت های مختلف شانس خود را برای دستیابی به سایر مشاغل هم محک بزنند. ضمن اینکه اطرافیان هم انتظار زیادی از آنها ندارند.

وی درباره چرایی سخت بودن دسترسی به آمار خودکشی با بیان اینکه جوامع معمولا آمار رسمی اقدامات منجر به خودکشی را منتشر نمی نمایند، خاطر نشان کرد: شاید یکی از دلایل آن امکان شیوع و تسری این اقدام در میان سایر اقشار جامعه به خصوص نوجوانان و جوانان باشد. تجربه هم نشان داده است که خودکشی مانند سایر ناهنجاریهای اجتماعی زمینه و امکان تسری در میان سایر افراد را فراهم می نماید. مثلا وقتی در یک مدرسه یک دانش آموز خودکشی می نماید سایر دانش آموزان هم ممکن است به این عمل گرایش پیدا نمایند. همین فرایند باعث می گردد که در سراسر جهان در صورت اقدام به خودکشی در مدارس بلافاصله نسبت به تعطیلی مدرسه و توزیع دانش آموزان در مدارس دیگر اقدام نمایند. اعلام اندازه دقیق خودکشی در سطح جامعه هم به شیوع بیشتر آن منجر می گردد. بنابراین ممکن است که مسئولین هم از اعلام این آمار به جهت حفظ امنیت روانی جامعه خودداری کند. با این وجود می بایست دسترسی پژوهشگران و بعضی از اقشار جامعه که متولی این حوزه می باشد به آمار دقیق و به روز با جزئیات کامل مهیا گردد.

چهار اقدام جهت پیشگیری از خودکشی نوجوانان و جوانان

شاوردی در سرانجام سخنان خود محدود کردن دسترسی به وسایل خودکشی مانند سموم و سلاح های گرم بسیار خطرناک، تعامل با رسانه هایی که گزارش های خودکشی را منتشر می نمایند، پرورش مهارتهای زندگی اجتماعی- عاطفی در نوجوانان و شناسایی، ارزیابی، مدیریت و پیگیری زودهنگام افرادی که تحت تأثیر رفتارهای خودکشی قرار دارند را چهار اقدام جهت پیشگیری از خودکشی نوجوانان و جوانان که توصیه شده به وسیله سازمان جهانی بهداشت است را اسم کرد و گفت: اقدامات گسترده تر و تقویت و تسریع کوششهای مستمر در پیشگیری از خودکشی برای نجات جان افراد در معرض خودکشی به وسیله سازمان بهداشت جهانی توصیه شده است. در ایران هم اورژانس اجتماعی طی سالهای اخیر فعالیت های قابل توجهی در کاهش اندازه مسائل اجتماعی و روانی داشته است. لازم است که با معرفی این سازمان در سطح جامعه و ظرفیت هایی تخصصی که در کاهش مسائل فوق دارد گامی در پیشگیری اقدام به خودکشی در میان اقشار آسیب پذیر برداریم.